[Retinal microvascular abnormalities and cardiovascular complications].

Copyright © Polskie Towarzystwo Kardiologiczne WSTĘP W ostatniej dekadzie w postępowaniu z chorym na nadciśnienie tętnicze (HT), zwłaszcza współistniejące z chorobą wieńcową i innymi schorzeniami układu sercowo-naczyniowego, podkreśla się znaczenie oceny wczesnych powikłań narządowych. Nowe dowody kliniczne potwierdzają konieczność uwzględniania subklinicznych powikłań narządowych w obrębie serca, naczyń i nerek w oszacowaniu łącznego ryzyka sercowonaczyniowego. Dotyczy to zwłaszcza obecności przerostu mięśnia sercowego, pogrubienia IMT tętnicy szyjnej, pojawienia się mikroalbuminurii, obniżenia przesączania kłębuszkowego czy nawet umiarkowanego wzrostu stężenia kreatyniny w osoczu. Podkreśla się również celowość uwzględniania nowo wprowadzanych wykładników wczesnego uszkodzenia układu sercowo-naczyniowego, jak wskaźnika kostkowo-ramiennego czy zwiększonej szyjno-udowej prędkości fali tętna. W ciągu ostatnich kilku lat powstał niezwykle interesujący kierunek badań klinicznych oceniający związek między morfologią naczyń siatkówki a rozwojem powikłań narządowych i ryzykiem rozwoju powikłań sercowo-naczyniowych. Trzeba jednak zaznaczyć, że klasyczna ocena naczyń siatkówki nie jest uwzględniana we współczesnych wytycznych w rutynowej ocenie chorego na HT. Nowe stanowisko Europejskiego Towarzystwa Nadciśnienia Tętniczego z 2009 r. po raz pierwszy zaznacza, że „nowa, nieinwazyjna metoda oceny stosunku grubości błony środkowej do średnicy światła małych tętnic siatkówki wydaje się być obiecująca, jeśli chodzi o możliwości stosowania na dużą skalę, ale wartość predykcyjna wymaga jeszcze zbadania”. Rozpoczęte w latach 2009–2011 badania dostarczają wciąż nowych dowodów na związek między oceną naczyń siatkówki a powikłaniami w układzie sercowo-naczyniowym [1]. Znaczenie tej metody podkreśla fakt, że w 2011 r. na łamach czasopisma „Journal of Hypertension” ukazało się opracowanie Grassi i Schmiedera — wybitnych znawców HT — zatytułowane „The renaissance of the retinal microvascular network assessment in hypertension: new challenges” [1]. Celem niniejszego opracowania jest przedstawienie aktualnego stanu wiedzy dotyczącego związku między oceną zmian naczyniowych w obrębie siatkówki a rozwojem powikłań w układzie sercowo-naczyniowym u pacjentów z HT, jak również z chorobą wieńcową czy z przebytym udarem mózgu. Należy bowiem sądzić, że ocena omawianego obszaru naczyniowego na podstawie coraz doskonalszych metod może stanowić nowy, przydatny klinicznie sposób oceny subklinicznych powikłań narządowych HT i chorób współistniejących.